Biến thể nCoV là ‘bom nổ chậm’

Biến thể nCoV kháng vaccine hoặc siêu lây nhiễm được giới khoa học ví như "bom nổ chậm", khiến các nước nhanh chóng phong tỏa và hạn chế đi lại.

<div> <p class="Normal">Th&aacute;ng 12/2020, khi c&aacute;c loại vaccine lần lượt được ph&ecirc; duyệt mở ra hy vọng chấm dứt đại dịch, nCoV một lần nữa biến đổi, trở n&ecirc;n dễ l&acirc;y nhiễm hơn. Anh v&agrave; Nam Phi ph&aacute;t hiện hai biến thể chiếm ưu thế, l&agrave; B.1.1.7 v&agrave; 501.V2.</p> <p class="Normal">Thực tế, virus lu&ocirc;n đột biến, nhưng thường kh&ocirc;ng g&acirc;y t&aacute;c động đ&aacute;ng kể. Người ta quan t&acirc;m nhiều hơn đến việc B.1.1.7 v&agrave; 501.V2 c&oacute; kh&aacute;ng được vaccine hay g&acirc;y bệnh nặng hơn kh&ocirc;ng.</p> <p class="Normal">Nghi&ecirc;n cứu ban đầu chỉ ra rằng B.1.1.7 kh&ocirc;ng đủ khả năng l&agrave;m nặng th&ecirc;m c&aacute;c triệu chứng. Cũng chưa c&oacute; bằng chứng cho thấy 501.V2 khiến người bệnh dễ tử vong hay chuyển nặng. Giới chức y tế li&ecirc;n tục trấn an người d&acirc;n bằng những biện ph&aacute;p hạn chế đi lại v&agrave; phong tỏa bi&ecirc;n giới.</p> <p class="Normal">Song c&aacute;c nh&agrave; khoa học cho rằng c&aacute;c biến thể mới nCoV đ&aacute;ng lo hơn trước đ&acirc;y, c&oacute; thể l&agrave; một thảm họa tiềm t&agrave;ng hay &lsquo;quả bom bổ chậm&rsquo;, theo Zeynep Tufekci, gi&aacute;o sư Đại học North Carolina, Mỹ.</p> <p class="Normal">Ở giai đoạn n&agrave;y, biến thể dễ l&acirc;y lan thậm ch&iacute; nguy hiểm hơn biến thể c&oacute; độc lực cao. Trong một số trường hợp, B.1.1.7 v&agrave; 501.V2 c&oacute; thể khiến lượng ca nhiễm tăng theo cấp số nh&acirc;n, ảnh hưởng đến c&ocirc;ng t&aacute;c kiểm so&aacute;t dịch to&agrave;n cầu, g&acirc;y &aacute;p lực l&ecirc;n hệ thống y tế vốn đ&atilde; qu&aacute; tải. Trong khi đ&oacute; virus c&oacute; độc lực mạnh chỉ t&aacute;c động l&ecirc;n người bệnh.</p> <p class="Normal">Khả năng l&acirc;y truyền cao của virus t&agrave;n ph&aacute; c&aacute;c quốc gia trong khoảng thời gian rất ngắn, đặc biệt với một số nơi như Mỹ, Ấn Độ, vốn đ&atilde; để dịch bệnh nằm ngo&agrave;i tầm kiểm so&aacute;t từ trước.</p> <p class="Normal">Theo gi&aacute;o sư Tufekci, nh&agrave; chức tr&aacute;ch n&ecirc;n quan t&acirc;m đến t&aacute;c động ngắn hạn trong khi chờ đợi c&aacute;c dữ liệu r&otilde; r&agrave;ng hơn. Một số chuy&ecirc;n gia kh&aacute;c c&oacute; c&ugrave;ng quan điểm tr&ecirc;n.</p> <p class="Normal">Để hiểu r&otilde; sự kh&aacute;c biệt giữa rủi ro của biến thể l&acirc;y lan nhanh v&agrave; biến thể c&oacute; độc lực mạnh hơn, Adam Kucharski, gi&aacute;o sư tại Trường Vệ sinh v&agrave; Y học Nhiệt đới London, đưa ra hai kịch bản.</p> <p class="Normal">Một l&agrave; virus tăng độc lực l&ecirc;n 50%, hai l&agrave; virus tăng khả năng l&acirc;y nhiễm l&ecirc;n 50%. Lấy hệ số l&acirc;y nhiễm l&agrave; 1,1 (tức một người bệnh c&oacute; thể l&acirc;y cho 1,1 người kh&aacute;c) v&agrave; tỷ lệ tử vong 0,8%.</p> <p class="Normal">Tiếp theo, h&igrave;nh dung khoảng 10.000 người mắc Covid-19 trong c&ugrave;ng thời điểm - con số ho&agrave;n to&agrave;n hợp l&yacute; đối với nhiều th&agrave;nh phố ch&acirc;u &Acirc;u hiện nay.</p> <p class="Normal">Với c&aacute;c yếu tố đ&oacute;, th&ocirc;ng thường, mỗi th&aacute;ng sẽ khoảng 129 người chết. Khi độc lực của biến thể virus tăng 50%, ca tử vong tăng l&ecirc;n 193. Trong trường hợp khả năng l&acirc;y nhiễm tăng 50%, số người chết l&agrave; 973, gấp 5 lần.</p> <figure class="tplCaption" data-size="true" itemprop="associatedMedia image" itemscope="" itemtype="http://schema.org/ImageObject">&nbsp;</figure> </div> <meta content="https://i1-suckhoe.vnecdn.net/2021/01/06/106818378-1609762915593-123034-2594-9461-1609916293.jpg?w=0&amp;h=0&amp;q=100&amp;dpr=2&amp;fit=crop&amp;s=UvAgkvXcqQ4A1aHCBhk0zA" itemprop="url" /> <meta content="1200" itemprop="width" /> <meta content="800" itemprop="height" /> <meta content="" itemprop="href" /> <div class="fig-picture"><picture><source data-srcset="https://khds.1cdn.vn/2021/01/01/i1-suckhoe-vnecdn-net_106818378-1609762915593-123034-2594-9461-1609916293.jpg 1x, https://i1-suckhoe.vnecdn.net/2021/01/06/106818378-1609762915593-123034-2594-9461-1609916293.jpg?w=1020&amp;h=0&amp;q=100&amp;dpr=1&amp;fit=crop&amp;s=tXBXuRO5tIk_QIxjlEFUdA 1.5x, https://i1-suckhoe.vnecdn.net/2021/01/06/106818378-1609762915593-123034-2594-9461-1609916293.jpg?w=680&amp;h=0&amp;q=100&amp;dpr=2&amp;fit=crop&amp;s=cahm3EHtD6blSqx_esw52A 2x" /><img alt="Bệnh nhân Covid-19 tại Bệnh viện Khayelitsha, cách trung tâm Cape Town khoảng 35km, ngày 29/12. Ảnh: AFP" src="https://khds.1cdn.vn/2021/01/01/i1-suckhoe-vnecdn-net_106818378-1609762915593-123034-2594-9461-1609916293.jpg" /></picture></div> <figcaption itemprop="description"> <p class="Image">Bệnh nh&acirc;n Covid-19 tại Bệnh viện Khayelitsha, c&aacute;ch trung t&acirc;m Cape Town khoảng 35 km, ng&agrave;y 29/12. Ảnh:<em> AFP</em></p> </figcaption> <p class="Normal">Qu&aacute; tr&igrave;nh virus l&acirc;y lan trong cộng đồng c&oacute; thể rất nhanh ch&oacute;ng, trở th&agrave;nh mối đe dọa lớn đối với x&atilde; hội v&igrave; n&oacute; l&agrave;m thay đổi đ&aacute;ng kể lượng bệnh nh&acirc;n.</p> <p class="Normal">Gi&aacute;o sư Tufekci cũng lo ngại c&aacute;c tin tức về biến thể virus được đăng tải tr&agrave;n lan. &quot;C&aacute;c cảnh b&aacute;o c&oacute; t&iacute;nh chất k&iacute;ch động, ph&oacute;ng đại khiến cho việc ph&acirc;n biệt mối đe dọa thực sự với tin tức giật g&acirc;n trở n&ecirc;n kh&oacute; khăn hơn&quot;, b&agrave; chia sẻ.</p> <p class="Normal">Trevor Bedford, nh&agrave; khoa học tại Trung t&acirc;m Nghi&ecirc;n cứu Ung thư Fred Hutchinson, chỉ ra rằng số ca nhiễm biến thể mới tại Anh đang tăng rất nhanh. C&aacute;c bệnh nh&acirc;n cũng c&oacute; lượng virus trong cơ thể lớn.</p> <p class="Normal">Trong khi đ&oacute;, <strong>biến thể 501.V2 ở Nam Phi được cho l&agrave; đ&aacute;ng ngại hơn</strong> v&igrave; kh&aacute;ng được vaccine, trốn tr&aacute;nh hệ miễn dịch v&agrave; tạo ra c&aacute;c kết quả &acirc;m t&iacute;nh giả khi x&eacute;t nghiệm PCR.</p> <p class="Normal">Biến thể 501.V2 của Nam Phi mang ba đột biến (E484K, K417N v&agrave; N501Y) tại c&aacute;c v&ugrave;ng quan trọng của gene - nơi tạo ra protein gai d&ugrave;ng để gắn v&agrave;o tế b&agrave;o người. Đột biến N501Y xuất hiện trong biến thể B.1.1.7 ở Anh, song hai đột biến c&ograve;n lại th&igrave; kh&ocirc;ng. Trong đ&oacute;, E484K c&oacute; khả năng l&agrave;m giảm độ nhận biết của kh&aacute;ng thể người với virus.</p> <p class="Normal">&quot;Như vậy, n&oacute; gi&uacute;p nCoV vượt qua h&agrave;ng r&agrave;o miễn dịch sinh ra bởi vaccine&quot;, Francois Balloux, gi&aacute;o sư sinh học, Đại học College London, cho biết.</p> <p class="Normal"><span>Biến thể Nam Phi</span> lần đầu ti&ecirc;n được ph&aacute;t hiện ở khu vực Vịnh Nelson Mandela hồi th&aacute;ng 10. Một số nghi&ecirc;n cứu chỉ ra rằng n&oacute; đ&atilde; xuất hiện v&agrave; lưu h&agrave;nh kể từ th&aacute;ng 8, sau đ&oacute; lan rộng khắp khu vực, bao gồm Cape Town - một địa điểm du lịch nổi tiếng.</p> <p class="Normal"><span>Biến thể của Anh</span> được t&igrave;m thấy lần đầu v&agrave;o th&aacute;ng 9/2020, nhanh ch&oacute;ng l&acirc;y lan khắp đất nước v&agrave;o giữa th&aacute;ng 12, khiến ch&iacute;nh phủ phải &aacute;p đặt lệnh hạn chế di chuyển v&agrave; kinh doanh.</p> <p class="Normal">Khi c&aacute;c ca nhiễm biến thể B.1.1.7 xuất hiện ở Mỹ, Trung t&acirc;m Kiểm so&aacute;t v&agrave; Ph&ograve;ng ngừa Dịch bệnh (CDC) đặt mục ti&ecirc;u giải tr&igrave;nh tự 6.500 mẫu virus mỗi tuần, gấp đ&ocirc;i so với tiến độ trước đ&oacute; l&agrave; 3.000 mẫu.</p> <p class="Normal"><strong>Thục Linh</strong> (Theo<em> Atlantic</em>)</p> <p>&nbsp;</p>

Theo vnexpress.net
back to top