Biến rơm rạ thành tiền thay vì đốt bỏ

Mặc dù được coi là tài nguyên tái tạo và hàng hóa kinh tế, song từ nhiều năm nay, rơm rạ bị đốt bỏ ở ngoài ruộng do không còn nhu cầu dùng cho đun nấu như trước.

<div> <div> <div> <figure class="image" style="display:inline-block"><img alt="Chú thích ảnh" src="https://khds.1cdn.vn/2019/10/03/o-nhiem-khong-khi9123456789.jpg" /> <figcaption>Đốt rơm rạ g&acirc;y kh&oacute;i m&ugrave; tại khu vực c&aacute;c x&atilde; huyện Quốc Oai, H&agrave; Nội. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN</figcaption> </figure> </div> <p>Từ th&aacute;ng 9 đến nay, th&agrave;nh phố H&agrave; Nội v&agrave; c&aacute;c tỉnh Đồng bằng Bắc Bộ như Hưng Y&ecirc;n, Nam Định, th&agrave;nh phố Hải Ph&ograve;ng... đ&atilde; v&agrave; đang phải hứng chịu t&igrave;nh trạng &ocirc; nhiễm kh&ocirc;ng kh&iacute; k&eacute;o d&agrave;i, nhiều điểm đo tại H&agrave; Nội vượt ngưỡng đỏ l&ecirc;n tới ngưỡng t&iacute;m (chỉ số AQI vượt 200) l&agrave; ngưỡng c&oacute; hại cho sức khỏe của mọi lứa tuổi.</p> <p>L&yacute; giải về nguy&ecirc;n nh&acirc;n ch&iacute;nh dẫn đến &ocirc; nhiễm kh&ocirc;ng kh&iacute; nghi&ecirc;m trọng tại c&aacute;c khu vực n&ecirc;u tr&ecirc;n, cơ quan chức năng v&agrave; c&aacute;c nh&agrave; khoa học cho rằng, c&aacute;c đợt &ocirc; nhiễm n&agrave;y l&agrave; do hiện tượng nghịch nhiệt v&agrave; t&igrave;nh trạng đốt rơm rạ tr&agrave;n lan sau thu hoạch l&uacute;a g&acirc;y ra.<br /> <br /> Ước t&iacute;nh hiện ở nước ta h&agrave;ng năm ph&aacute;t sinh khoảng 20 triệu tấn rơm rạ sau thu hoạch. Mặc d&ugrave; được coi l&agrave; t&agrave;i nguy&ecirc;n t&aacute;i tạo v&agrave; h&agrave;ng h&oacute;a kinh tế, song từ nhiều năm nay, ch&uacute;ng bị đốt bỏ ở ngo&agrave;i ruộng do kh&ocirc;ng c&ograve;n nhu cầu d&ugrave;ng cho đun nấu như trước.</p> <p>Hậu quả l&agrave; diện t&iacute;ch rơm rạ bị đốt ch&aacute;y tr&ecirc;n diện t&iacute;ch lớn ảnh hưởng xấu đến hệ sinh th&aacute;i, g&acirc;y hiệu ứng kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh l&agrave;m cho tr&aacute;i đất n&oacute;ng l&ecirc;n, tro bụi l&agrave;m &ocirc; nhiễm kh&ocirc;ng kh&iacute;, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của con người...</p> <p>Cụ thể l&agrave; khi đốt rơm rạ sẽ ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh gồm 0,7 - 4,1 g CH4 v&agrave; 0,19 - 0,057 g N2O/kg rơm kh&ocirc; v&agrave; ph&aacute;t thải c&aacute;c chất kh&iacute; g&acirc;y &ocirc; nhiễm kh&aacute;c như SO2, NOx, HCl v&agrave; ở một mức độ n&agrave;o đ&oacute; c&ograve;n ph&aacute;t sinh dioxin v&agrave; furan. Đốt rơm cũng l&agrave; một nguồn quan trọng sinh ra hạt sol kh&iacute; như hạt bụi th&ocirc; (PM10) v&agrave; hạt mịn (PM2.5), ảnh hưởng đến chất lượng kh&ocirc;ng kh&iacute; khu vực v&agrave; bức xạ của tr&aacute;i đất.<br /> <br /> Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), thị trường xuất khẩu gạo tập trung v&agrave; truyền thống (như Philippines, Malaysia, Indonesia, Trung Quốc) v&agrave; thị trường cao cấp (EU, Hoa Kỳ...) đ&ograve;i hỏi gạo thơm, gạo đặc sản, gạo chất lượng cao v&agrave; an to&agrave;n thực phẩm cũng như c&oacute; y&ecirc;u cầu truy xuất nguồn gốc. Năm 2018 được Ch&iacute;nh phủ Việt Nam coi l&agrave; năm bản lề trong dịch chuyển cơ cấu trong n&ocirc;ng nghiệp, trong đ&oacute; giảm diện t&iacute;ch l&uacute;a để chuyển sang c&aacute;c c&acirc;y trồng kh&aacute;c cho lợi nhuận cao, đồng thời từng bước hiện đại h&oacute;a sản xuất n&ocirc;ng nghiệp. Điều đ&oacute; buộc sản xuất l&uacute;a gạo của Việt Nam phải thay đổi về cơ bản theo một quy tr&igrave;nh kh&eacute;p k&iacute;n từ kh&acirc;u trồng trọt đến thu hoạch, theo hướng n&ocirc;ng nghiệp hữu cơ (d&ugrave;ng nhiều ph&acirc;n hữu cơ, tăng độ m&ugrave;n v&agrave; m&agrave;u mỡ của đất bằng rơm rạ), nhằm đảo bảo tuyệt đối chất lượng của gạo.<br /> <br /> Do đ&oacute;, cần &aacute;p dụng c&aacute;c phương ph&aacute;p quản l&yacute; tổng hợp rơm rạ sau thu hoạch gồm quản l&yacute; ở mọi cấp, c&oacute; sự tham gia của c&aacute;c b&ecirc;n li&ecirc;n quan từ nh&agrave; nước đến tư nh&acirc;n v&agrave; người n&ocirc;ng d&acirc;n, c&aacute;c cơ quan hỗ trợ/t&agrave;i trợ v&agrave; tổ chức phi ch&iacute;nh phủ; cải tiến quản l&yacute; kỹ thuật, m&ocirc;i trường, t&agrave;i ch&iacute;nh, kinh tế, văn h&oacute;a, x&atilde; hội, thể chế, ch&iacute;nh s&aacute;ch ph&aacute;p l&yacute; v&agrave; hệ thống ch&iacute;nh trị sẽ g&oacute;p phần nhiều cho qu&aacute; tr&igrave;nh n&agrave;y; mở rộng thị trường ti&ecirc;u thụ rơm rạ lớn như sản xuất giấy v&agrave; nhựa sinh học từ rơm rạ, một hướng mới g&oacute;p phần giải quyết đồng thời cả rơm rạ v&agrave; &ocirc; nhiễm r&aacute;c thải nhựa.</p> </div> <div> <div> <figure class="image" style="display:inline-block"><img alt="Chú thích ảnh" src="https://khds.1cdn.vn/2019/10/03/rom-31019(1).jpg" /> <figcaption>Đốt rơm rạ g&acirc;y kh&oacute;i m&ugrave; tại khu vực c&aacute;c x&atilde; huyện Quốc Oai, H&agrave; Nội. Qu&aacute; tr&igrave;nh đốt rơm rạ l&agrave;m ph&aacute;t sinh kh&iacute; thải CO2, CO, NO2 v&agrave;o m&ocirc;i trường. Kh&ocirc;ng chỉ g&acirc;y &ocirc; nhiễm tại khu vực đốt rơm rạ, m&agrave; c&aacute;c chất &ocirc; nhiễm c&ograve;n theo gi&oacute; ph&aacute;t t&aacute;n ra v&ugrave;ng rộng lớn, l&agrave;m gia tăng &ocirc; nhiễm kh&ocirc;ng kh&iacute; cho những v&ugrave;ng xung quanh. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN</figcaption> </figure> </div> <p>Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Trung Dũng, Khoa Kinh tế v&agrave; Quản l&yacute; Trường Đại học Thủy lợi cho biết: Gi&aacute;o sư&nbsp;Tiến sĩ,&nbsp;Nh&agrave; gi&aacute;o Nh&acirc;n d&acirc;n&nbsp;V&otilde; T&ograve;ng Xu&acirc;n&nbsp;l&agrave; một&nbsp;nh&agrave; khoa học&nbsp;thuộc lĩnh vực&nbsp;n&ocirc;ng nghiệp&nbsp;đ&atilde; chỉ ra rằng, c&oacute; 7 c&aacute;ch để biến rơm rạ th&agrave;nh tiền thay v&igrave; đốt bỏ, như b&aacute;n rơm sau khi được cuộn tr&ograve;n để dễ vận chuyển ti&ecirc;u thụ, l&agrave;m ph&acirc;n, trồng nấm, chăn nu&ocirc;i, sản xuất nhiệt điện, sản xuất giấy v&agrave; Ethanol. Như vậy ch&iacute;nh s&aacute;ch hay thị trường phải tạo cho rơm rạ c&oacute; gi&aacute; n&agrave;o đ&oacute; để thị trường hoạt động.<br /> <br /> Kinh nghiệm của c&aacute;c nước ti&ecirc;n tiến th&igrave; trong quản l&yacute; rơm rạ c&oacute; li&ecirc;n quan đến 3 đối tượng ch&iacute;nh l&agrave; nh&agrave; nước, n&ocirc;ng hộ v&agrave; b&ecirc;n c&oacute; nhu cầu sử dụng rơm rạ (c&oacute; thể bản th&acirc;n n&ocirc;ng hộ hoặc n&ocirc;ng hộ kh&aacute;c hay doanh nghiệp, hợp t&aacute;c x&atilde;, c&ocirc;ng nghiệp, ...). Nh&agrave; nước với vai tr&ograve; ban h&agrave;nh v&agrave; thực thi cơ sở ch&iacute;nh s&aacute;ch - ph&aacute;p l&yacute; đối với n&ocirc;ng hộ v&agrave; cơ sở ti&ecirc;u thụ rơm rạ. Trong đ&oacute; c&oacute; sử dụng bộ c&ocirc;ng cụ trực tiếp, c&ocirc;ng cụ gi&aacute;n tiếp v&agrave; c&ocirc;ng cụ kinh tế m&ocirc;i trường, ban h&agrave;nh những văn bản ch&iacute;nh s&aacute;ch từ cấp trung ương cho đến địa phương cho c&ocirc;ng t&aacute;c quản l&yacute; trực tiếp v&agrave; gi&aacute;n tiếp nguồn rơm rạ trong sản xuất n&ocirc;ng nghiệp, thắt chặt để giảm bớt hoặc từ bỏ việc đốt rơm rạ, c&ograve;n c&aacute;c doanh nghiệp tạo dựng v&agrave; mở rộng thị trường ti&ecirc;u thụ rơm rạ.<br /> <br /> Ở Việt Nam, để l&agrave;m được việc n&agrave;y th&igrave; n&ecirc;n khuyến kh&iacute;ch những lĩnh vực c&oacute; ti&ecirc;u d&ugrave;ng rơm rạ ch&iacute;nh như d&ugrave;ng để ủ ph&acirc;n. Ngo&agrave;i ra c&ograve;n sử dụng trồng nấm cho ti&ecirc;u d&ugrave;ng trong nước v&agrave; xuất khẩu; sản xuất bột giấy từ phi gỗ như rơm rạ được đ&aacute;nh gi&aacute; kh&aacute; cao v&agrave; nơi tập trung trồng l&uacute;a lớn như Đồng bằng s&ocirc;ng Hồng v&agrave; Đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long c&oacute; thể ph&aacute;t triển tốt. C&ocirc;ng nghệ th&igrave; c&oacute; sẵn v&agrave; phức tạp hơn sản xuất giấy từ gỗ; l&agrave;m vật liệu đ&oacute;ng g&oacute;i, sản xuất nhựa sinh học, đồ d&ugrave;ng một lần (b&aacute;t đĩa d&ugrave;ng một lần m&agrave; hiện nay l&agrave;m từ giấy v&agrave; vật liệu nh&acirc;n tạo)...</p> <p>Trước mắt, Nh&agrave; nước n&ecirc;n c&oacute; ch&iacute;nh s&aacute;ch cho hỗ trợ sản xuất h&agrave;ng loạt những m&aacute;y cuộn rơm với chi ph&iacute; hợp l&yacute;, ph&ugrave; hợp với đồng ruộng của Việt Nam, vừa loại bỏ được một trong những nguồn g&acirc;y n&ecirc;n t&igrave;nh trạng &ocirc; nhiễm kh&ocirc;ng kh&iacute; hiện nay.</p> </div> </div> <p>&nbsp;</p>

Theo baotintuc.vn
back to top