 |
| Ảnh minh họa. |
Người đã tiêm chủng vẫn trung hòa virus mạnh mẽ
Gần đây, rất nhiều câu hỏi xoay quanh các vấn đề gồm: Văcxin hiện tại có còn hiệu lực bảo vệ người đã tiêm phòng hay không? Sự khác nhau như thế nào giữa người được tiêm văcxin và người không tiêm khi bị nhiễm chủng này? Chúng ta có cần liều bổ trợ thứ 3 hay không?…
Một nghiên cứu gần đây của một nhóm các nhà khoa học ở Singapore được đăng trên website MedRxiv giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vấn đề này. Trong nghiên cứu này họ thực hiện trên 2 nhóm. Nhóm 1: 84 người đã được tiêm văcxin mRNA của Pfizer/BioNTech hoặc Moderna, trong đó có 71 người đã được tiêm chủng đầy đủ 2 liều (sau 14 ngày tiêm liều 2). Nhóm 2: 130 người chưa được tiêm chủng. Lượng virus được được ghi nhận tương đối qua giá trị Ct (giá trị Ct càng cao virus càng ít và ngược lại) là “tương tự nhau” giữa 2 nhóm đã tiêm chủng và chưa tiêm chủng vào thời điểm phát hiện bị nhiễm bệnh Covid-19 qua chẩn đoán.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, lượng virus trong những người đã được tiêm chủng giảm nhanh hơn rất nhiều so với nhóm không tiêm chủng. Các kháng thể kháng virus tạo ra trong cơ thể người đã được tiêm chủng cũng cho thấy khả năng nhận biết và trung hòa virus mạnh mẽ, tuy cường độ giảm hơn so với chủng gốc.
Mặc dù nhóm người đã tiêm văcxin bị nhiễm virus hầu hết có độ tuổi cao hơn (trung bình là 56 tuổi) so với nhóm chưa tiêm văcxin (trung bình là 39.5 tuổi) nhưng tỷ lệ người trong nhóm đã tiêm văcxin cần phải có hỗ trợ y tế (thở oxy) rất thấp so với nhóm chưa tiêm. Tỷ lệ người mắc virus không có triệu chứng ở nhóm đã tiêm văcxin là 28.2%, trong khi đó, ở nhóm chưa tiêm là 9.2%. Trong nhóm người đã được tiêm, tỷ lệ người bị sốt là 40.9%, bị ho 38%, bị đau họng 25.4%, khó thở 1.4%; trong khi đó ở nhóm người chưa tiêm văcxin, tỷ lệ người bị sốt là 73.9%, bị ho 60.8%, bị đau họng 33.1%, khó thở 13.1%.
Nghiên cứu này cho thấy rằng, các văcxin Covid-19 đang được sử dụng hiện nay (ít nhất là văcxin của Pfizer/BioNTech và Moderna) vẫn có hiệu quả giúp bảo vệ trước biến chủng Delta. Nếu như không may người đã tiêm bị nhiễm virus thì các triệu chứng cũng nhẹ và vượt qua dễ dàng. Lượng virus giảm nhanh trong những người đã tiêm văcxin có thể cho thấy hiệu quả của các kháng thể và tế bào miễn dịch trong việc nhận biết và đào thải virus. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ dựa trên chỉ số Ct để đánh giá lượng virus tương đối trong người bệnh chứ chưa phân biệt được virus còn sống hay đã chết trong đó bằng các thí nghiệm nuôi cấy virus với tế bào. Các nghiên cứu khoa học tiếp theo đang được triển khai để làm rõ hơn điểm này.
Văcxin vẫn là chìa khóa thoát khỏi đại dịch
Hiện nay, chưa có công bố nghiên cứu tương tự như vậy trên AstraZeneca. Tuy nhiên, một nghiên cứu khác dựa trên dân số ở Anh thì thấy rằng, AstraZeneca vẫn có tác dụng bảo vệ đối với chủng Delta (67%), Pfizer còn 88%.
Nghiên cứu hiệu quả của văcxin Covid-19 chống lại Biến thể B.1.617.2 (Delta) do Public Health (Anh) tài trợ vừa công bố ngày 12/8. Theo nghiên cứu này, hiệu quả sau một liều văcxin ở những người có biến thể delta 30,7% (khoảng tin cậy 95%, 25,2 - 35,7) so với những người có biến thể alpha 48,7% (khoảng tin cậy 95%, 45,5 - 51,7); kết quả tương tự đối với cả hai loại văcxin AstraZeneca và Pfizer. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy, hiệu quả của hai liều Pfizer là 93,7% ở những người có biến thể Alpha và 88,0% ở những người có biến thể Delta. Với văcxin AstraZeneca, hiệu quả của hai liều là 74,5% ở những người có biến thể Alpha và 67,0% ở những người có biến thể Delta.
Tóm lại, văcxin vẫn là chìa khóa để chúng ta thoát ra khỏi đại dịch Covid-19. Biến chủng mới Delta đang làm giảm hiệu quả phần nào của các văcxin hiện nay, nhưng hiệu quả còn lại của những văcxin nói trên vẫn còn khả năng bảo vệ người được chích ngừa cho đến thời điểm hiện nay. Tuy nhiên, hiệu quả thấp của những “văcxin kém” hoặc ở những người có “hệ miễn dịch suy yếu” (văcxin không thể phát huy hết hiệu quả dù đã tiêm đủ liều) là điều đáng lo ngại. Do vậy, mới đây ở Mỹ đã bắt đầu tiêm liều thứ 3 cho những người “bị suy giảm miễn dịch” để hy vọng có thể đẩy mạnh hơn hiệu quả bảo vệ của văcxin đã chích trước đó cho những nhóm người có nguy cơ cao này.
TS Nguyễn Hồng Vũ (Viện Nghiên cứu City of Hope, California, USA)
