Trong thành phần của bí xanh phần lớn là nước, không chứa lipid, với hàm lượng natri rất thấp. Cứ 100g bí xanh có 0,4g protid, 2,4g glucid, 19mg canxi, 12mg photpho, 0,3mg sắt và nhiều loại vitamin như caroten, B1, B2, B3, C… Bí xanh chứa hàm lượng dầu thực vật cao, rất có lợi cho da và tóc. Hạt bí, vỏ bí, lá bí, dây bí, hoa bí đều có thể làm thuốc và là thức ăn hằng ngày rất tốt. Ngoài ra, bí xanh còn có tác dụng trong phòng, chữa một số bệnh như táo bón, giảm viêm tấy, chống ho, hen suyễn.
Bí xanh là thực phẩm giàu sắt, đây là thành phần chính tạo nên hemoglobin, loại protein có vai trò vận chuyển oxy trong máu đến các mô. Thiếu sắt dẫn đến giảm khả năng ghi nhớ, thiếu tập trung, tiếp thu kém. Ăn bí xanh hằng ngày giúp hấp thụ chất sắt đơn giản, dễ dàng. Bí xanh giàu vitamin B2 đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, đảm bảo các chất dinh dưỡng được chuyển đổi thành năng lượng để cơ thể có thể sử dụng.
Bí xanh giàu vitamin C, đây là chất giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng cường sản xuất collagen, một protein chính của cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy, vitamin C có tác dụng quan trọng đối với xương và mô liên kết, cơ bắp và các mạch máu. Vitamin C thúc đẩy sự phát triển của xương nên cũng góp phần kích thích tăng chiều cao. Người thừa cân được khuyên ăn bí xanh vì bí xanh không chứa nhiều năng lượng, ngược lại nó chứa nhiều chất xơ dạng sợi, loại chất xơ này rất có lợi cho ruột và đường tiêu hóa. Khả năng sinh nhiệt thấp, hàm lượng chất béo gần như không có và có khả năng làm giảm tích tụ mỡ trong cơ thể nên nó là vị thuốc lý tưởng để giảm béo.
Một số món ăn thanh nhiệt từ bí xanh:
Canh tôm nấu bí xanh: Bí xanh, tôm nõn, hành, mùi, gia vị các loại. Phi hành với một chút dầu ăn, sau đó cho tôm vào xào qua. Thêm lượng nước cho vừa đủ. Đun nước sôi thì vớt hết bọt, cho bí xanh vào nấu chín tới, nêm nếm vừa ăn. Món ăn này giúp thanh nhiệt, tăng cường trí nhớ, dùng rất tốt vào mùa hè.
Canh bí xanh sườn non: Bí xanh, sườn non, hành lá, mùi tàu, gia vị. Sườn non chặt thành từng khúc ngắn vừa ăn, đổ nước ngập mặt sườn, đun sôi đến khi sườn mềm, thả bí xanh vào, đun sôi đến khi bí mềm. Nêm gia vị vừa ăn.
Bí xanh dễ bảo quản, để lâu được nên trong những ngày dịch dã như hiện nay, các gia đình có thể mua để chế biến dần, vừa bổ dưỡng, vừa đỡ phải ra ngoài đi chợ nhiều.
BS Quang Anh (Vĩnh Hồ, Hà Nội)
