Thận khoẻ thì không xuất hiện hói đầu và bạc tóc
Trước đây, chỉ cần quan sát mái tóc là có thể đoán được tuổi của người đó. Tuy nhiên, do gần đây tóc giả tóc thật lẫn lộn, kỹ thuật nối tóc cũng ngày càng tiến bộ, vì vậy khi trang điểm, ăn mặc trẻ trung thì rất khó đoán tuổi của họ... Ngày nay, có thể do thói quen ăn uống, cuộc sống quá nhiều áp lực (stress)... nên ngay cả ở những người trẻ tuổi cũng xuất hiện hói đầu, tóc bạc. Hiện nay, những người trên 20 tuổi có tóc bạc không phải ít.
Mỗi người có chừng 90.000 – 140.000 sợi tóc. Tóc sống từ 3 - 5 năm mới rụng. Mỗi tháng tóc mọc dài thêm vài cm, sau đó nghỉ 6 tháng. Trong giai đoạn ngưng nghỉ, sợi tóc có thể rụng. Một nang tóc có chu kỳ 2 - 25 lần sinh ra tóc mới. Như vậy, sau 25 lần sinh, mỗi lần 5 năm thì hơn 100 tuổi tóc vẫn còn đủ. Mới nhìn thì có cảm giác tóc luôn mọc dài ra nhưng tóc có thời kỳ hoạt động và thời kỳ ngưng nghỉ. Thời kỳ mọc hoặc thời kỳ hoạt động kéo dài từ 2 - 6 năm. Vào bất cứ lúc nào, mái tóc cũng có khoảng 90% hoạt động, dài ra. Trong khi đó, khoảng 10% ở vào thời kỳ nghỉ, kéo dài khoảng 2 - 3 tháng. Khi thời kỳ nghỉ chấm dứt, sợi tóc sẽ rụng đi và một sợi mới lại mọc lên.
Mỗi ngày dưới 50 sợi tóc rụng là bình thường. Nếu trên 100 sợi mỗi ngày là dấu hiệu cần chú ý. Để tóc 2 ngày không gội, túm 10 sợi tóc chỗ thường rụng, kéo căng vừa phải, nếu trên 3 sợi rời ra là rụng có tính bệnh lý.
Theo y học cổ truyền, tình trạng tóc bạc sớm trước tuổi là do tinh huyết không đầy đủ, bên cạnh đó còn do suy nghĩ nhiều, lao tâm. Nguyên nhân bạc tóc là do tình trạng dinh dưỡng của tóc xấu đi, men tạo các hắc tố giảm gây ra. Ngoài ra, còn nguyên nhân giảm hormon thì có rất nhiều ý kiến khác nhau. Đông y cho rằng do thận, đặc biệt là tuyến thượng thận suy yếu. Khi điều trị, cần tập trung thúc đẩy hoạt động của thận và tuyến thượng thận. Có chuyên gia cho rằng, chỉ cần thận khoẻ mạnh thì sẽ không bị hói đầu và xuất hiện tóc bạc. Đặc biệt, áp lực tinh thần cũng gây ảnh hưởng không tốt cho tóc. Khi phải trải qua tình cảnh âu lo, bi thương, lượng tóc bạc sẽ tăng thêm, đôi khi chỉ qua một đêm mà tóc đã bạc. Do vậy, ngoài công việc, cần luôn giữ tâm trạng vui vẻ. Sự thay đổi tâm trạng cũng rất quan trọng đối với tóc.
Khi tóc bạc dần dần, lẫn lộn với tóc đen, là dấu hiệu cho thấy người ta đã bắt đầu già. Người bình thường từ 35 tuổi, tế bào sắc tố tóc bắt đầu suy yếu, tóc bị bạc. Còn người 20 tuổi mà tóc đã bạc, thì mới xem xét như bệnh lý.
Kích thích khu phản xạ khôi phục sức sống cho tóc
Khi tuổi trẻ công năng thận khoẻ mạnh, tóc vừa đen vừa bóng và có tính đàn hồi; khi tuổi đã lớn, công năng thận suy thoái, tóc bạc tự nhiên ra nhiều và lại có hiện tượng rụng tóc. Do đó, muốn phòng tóc bạc xuất hiện, khôi phục tóc đen sinh ra, trước hết phải làm cho công năng thận hoạt bát.
Huyệt trên bàn tay có quan hệ mật thiết với thận là huyệt Thận và Mệnh môn ở đốt thứ hai của ngón tay út. Hai huyệt này mỗi huyệt biểu thị 2 thận trái và phải, có quan hệ mật thiết với tóc, kiên trì kích thích liên tục, tự nhiên có thể nâng cao công năng thận, khôi phục sức sống của tóc. Việc kích thích hai khu phản xạ này có thể giúp phục hồi cơ năng của thận và tuyến thượng thận đang suy yếu, tóc cũng nhờ đó mà bóng mượt trở lại. Tóc bạc nhiều có thể do nguyên nhân tuyến thận suy yếu gây nên. Dù không phải nguyên nhân do tóc thì việc thực hiện liệu pháp xoa liên tục tại khu phản xạ này vẫn rất quan trọng.
Bẻ gập ngón tay, dùng các móng tay xoa vào nhau cũng là một cách hay. Phương pháp này có thể coi là thủ pháp hỗ trợ cho liệu pháp xoa ấn huyệt trên bàn tay.
Ngoài ra, huyệt “Thủ tâm” ở giữa lòng bàn tay, huyệt Trung xung ở ngón tay giữa, huyệt Quan xung ở ngón tay vô danh và huyệt Dương trì ở giữa cổ tay, cũng rất có hiệu quả đối với phòng tóc bạc. Khi kích thích, cần chú ý đến lực kích thích, nếu dùng lực quá mạnh ngược lại có thể thúc đẩy tóc bạc mọc nhanh hơn. Cách tốt nhất là dùng ngón tay bấm nhẹ, kiên trì lâu dài có thể làm cho tóc đen bóng, không còn tóc bạc. Day ấn cả hai tay, mỗi ngày 5 - 10 phút, liên tục nhiều ngày là sẽ có hiệu quả.
Ngoài ra, nên lưu ý đến Khu phản xạ thận và Khu phản xạ tuyến thượng thận. Hai khu phản xạ này ở lòng bàn tay (hai bàn tay). Xoa ấn nhẹ nhàng, liên tục sẽ có hiệu quả. Việc kích thích hai khu phản xạ này có thể giúp phục hồi cơ năng của thận và tuyến thượng thận đang suy yếu. Tóc cũng nhờ đó mà bóng mượt trở lại.
Giảm sự hư hại phòng tóc rụng
Một khi sợi tóc đã bị hư hại, nhất là lớp vỏ ngoài, thì không thể sửa chữa được. Nang tóc yếu cần được cung cấp dưỡng chất và phục hồi trước khi bị teo hoàn toàn. Do đó, việc phòng ngừa để giảm sự hư hại của tóc và nang tóc là vô cùng cần thiết. Đội nón khi ra ngoài phòng tránh tóc bị hư hại do ánh nắng mặt trời. Tia tử ngoại ảnh hưởng trực tiếp đến lớp ngoài của tóc làm vỡ cấu trúc Keratin khiến tóc bị khô và yếu; Tránh các tác nhân gây rụng tóc như thuốc, hóa chất, nấm, tia bức xạ...; Cẩn thận trong khi chải tóc, nhất là phái nữ, nên chải từng chùm và chải ở phần đuôi trước vì chải mạnh nhiều lần và bắt đầu từ chỗ da đầu trước dễ làm đứt tóc và gây bệnh tóc chẻ (chải lược thưa trước rồi mới chải lược dày sau); Giữ đầu sạch nhưng không nên gội đầu thường xuyên dễ làm rụng tóc (trung bình tuần 1 - 2 lần).
Không nên dùng dầu gội đầu có nhiều chất kiềm làm tóc khô dễ rụng. Chọn dầu gội đầu thích hợp với tóc khô, tóc nhờn, tóc bình thường, nên gội đầu bằng nước ấm cho tóc sạch và chân tóc được khoẻ mạnh. Nên gội đầu bằng nước ở nhiệt độ bình thường, gội nước lạnh hoặc nóng quá gây hại da đầu. Gội lần đầu với dầu gội chỉ làm nhiệm vụ xả chất dơ trên da đầu, tóc. Gội lần thứ hai thì dầu gội mới thấm vào tóc, dưỡng tóc; Tối trước khi ngủ, chà xát da đầu 5 - 10 phút để máu huyết da đầu lưu thông nhiều nuôi chân tóc.
Nguyên nhân tóc bạc nhiều có thể do tuyến thận suy yếu gây nên. Kể cả khi không phải nguyên nhân do tóc thì việc thực hiện liệu pháp xoa liên tục tại khu phản xạ này vẫn rất quan trọng.
Lương y Hoàng Duy Tân
(nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y Đồng Nai)
