Polyp đại tràng mất bao lâu để trở thành khối ung thư và những ai có nguy cơ gặp phải và nên làm gì để phòng tránh... luôn là những câu hỏi nhiều người quan tâm.
Polyp đại tràng là gì?
Polyp đại tràng là tình trạng các tổ chức tân sinh được tạo ra do sự tăng sinh tổ chức quá mức phát triển thành khối u lồi vào trong lòng đại tràng. Phần lớn polyp đại tràng là tổ chức lành tính, không phải là ung thư.
Bệnh polyp trực tràng khá thường gặp, đặc biệt là ở người trên 50 tuổi. Tuy nhiên, người trẻ tuổi cũng có nguy cơ mắc bệnh này. Với một số người, polyp có thể phát triển thành ác tính và dẫn đến ung thư. Sớm nhận biết triệu chứng và điều trị kịp thời là cách bảo vệ cơ thể khỏi những biến chứng nguy hiểm do polyp đại tràng đem lại.
Hai loại polyp đại tràng phổ biến nhất đó là polyp tăng sản và polyp u tuyến. Các polyp tăng sản sẽ không có nguy cơ biến chứng thành ung thư. Nhưng các polyp u tuyến lại là tiền thân của hầu hết bệnh ung thư đại tràng. Đó là lý do chính để khẳng định polyp đại tràng là bệnh nguy hiểm đối với bất kỳ ai.
Polyp đại trực tràng - Ảnh minh họa |
Những polyp đại tràng dễ tiến triển thành ung thư
Một số polyp đại tràng có thể trở thành ung thư. Các polyp nếu sớm được loại bỏ thì sẽ ít có khả năng trở thành ác tính.
Dưới đây là những dạng polyp đại tràng có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư:
- Polyp càng lớn thì nguy cơ ung thư hoặc tiền ung thư càng cao. Những polyp đại tràng 1cm trở lên có thể thành ung thư. Một số polyp với kích thước rất lớn có thể có những vùng nhỏ bị ung thư hóa;
- Những polyp có chân rất ngắn và những polyp có hình ảnh dạng sần sùi, dễ chảy máu thì rất dễ ung thư;
- Những polyp không có cuống có khả năng gây ung thư nhiều hơn những polyp có cuống (polyp đại tràng có chân);
- Polyp tuyến chủ yếu là tế bào tuyến lót bên trong ruột già, có nhiều khả năng sẽ phát triển thành ung thư (nghĩa là đang ở trạng thái tiền ung thư). Polyp tuyến răng cưa là một dạng tiến triển đặc biệt của polyp tuyến;
- Khi có quá nhiều khối u dạng này xuất hiện trong ruột già thì bệnh mang tên là đa polyp đại tràng. Tuy đa số khối u là lành tính nhưng người bệnh đa polyp đại trực tràng có nguy cơ tiềm ẩn ung thư, vì khi có một trong các khối u tăng sinh quá mức và không được biệt hóa sẽ trở nên ác tính.
Đây là bệnh có tính chất gia đình, nguyên nhân gây ra được cho là do di truyền, do đó hầu như không có cách nào phòng ngừa bệnh.
- Polyp không tân sinh bao gồm polyp tăng sản, polyp viêm và polyp hamartomatous. Những loại polyp này thường không trở thành ung thư. Polyp neoplastic bao gồm adenomas và các loại răng cưa. Nói chung, polyp càng lớn thì nguy cơ ung thư càng cao, đặc biệt là với polyp neoplastic.
Một polyp đại tràng mất bao lâu để trở thành một khối ung thư?
Bản thân polyp là những tế bào bất thường nhưng không phải tế bào ung thư. Tuy nhiên khi những tế bào bất thường này phân chia, chúng sẽ tạo ra đột biến, càng nhiều đột biến thì nguy cơ ung thư polyp đại tràng càng tăng lên.
Theo nghiên cứu, quá trình khối polyp chuyển thành ung thư mất khoảng 10 năm hoặc hơn. Đây là một quá trình diễn ra chậm nên việc nội soi thường xuyên để phát hiện và loại bỏ polyp sớm là rất quan trọng.
Thời gian polyp đại tràng biến chuyển ung thư - Ảnh minh họa |
Đối tượng có nguy cơ polyp đại tràng tiến triển thành ung thư
- Tuổi trên 50;
- Tiền sử đã bị polyp đại tràng;
- Có người thân trong gia đình bị polyp đại tràng hoặc ung thư đại tràng;
- Nhóm đối tượng có thói quen ăn nhiều thịt và đồ béo;
- Những người thường xuyên hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc;
- Những người uống nhiều rượu và đồ uống có cồn liên tục trong thời gian dài;
- Những người thừa cân – béo phì hoặc có cân nặng tăng đột biến trong thời gian ngắn;
- Đối tượng lười vận động, nằm hoặc ngồi nhiều.
Các biện pháp phòng ngừa polyp đại tràng
Để giảm nguy cơ bị polyp đại trực tràng cũng như để phòng ngừa bệnh tiến triển nặng, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là điều cần thiết. Song song đó thì xây dựng thói quen lành mạnh cũng là điều cần có để đảm bảo sức khỏe hệ tiêu hóa nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung. Muốn như thế chúng ta nên:
- Tăng cường chất xơ thể rau xanh, trái cây, các loại hạt vào chế độ ăn uống
- Nên hạn chế bia rượu, thuốc lá
- Bổ sung vitamin D, canxi theo chỉ định của bác sĩ.
- Tập thể dục thể thao đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Giữ tinh thần thoải mái, không nên chịu áp lực/ stress trong thời gian dài.
- Sinh hoạt theo giờ giấc ổn định để góp phần tránh gây rối loạn tiêu hóa.
- Thăm khám định kỳ nếu gia đình có tiền sử bị polyp trực tràng.