Ba nguyên nhân đẩy Ấn Độ đến vực thẳm dịch bệnh

Số ca Covid-19 tại Ấn Độ tăng vọt trong thời gian ngắn do các biến thể lây lan nhanh, chiến dịch tiêm chủng không hiệu quả, sự chủ quan của chính phủ và cộng đồng.

<div> <figure class="tplCaption"> <div class="fig-picture"><picture><img alt="Biểu đồ số ca nhiễm theo ngày tại Ấn Độ kể từ 1/1/2021 đến ngày 23/2/2021. Ảnh: Our World In Data" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/24/i1-suckhoe-vnecdn-net_an-dojpg-1619246924-2503-1619247533.jpg" /></picture></div> <figcaption itemprop="description"> <p class="Image">Biểu đồ số ca nhiễm theo ng&agrave;y tại Ấn Độ kể từ 1/1/2021 đến ng&agrave;y 23/2/2021. Ảnh: <em>Our World In Data</em></p> </figcaption> </figure> <p class="Normal">Sagar Kishore Naharshetivar l&aacute;i chiếc xe tải quanh miền nam Ấn Độ chở cha m&igrave;nh nằm ph&iacute;a sau với một b&igrave;nh oxy y tế.</p> <p class="Normal">Cha anh mắc Covid-19 v&agrave; cần được điều trị khẩn cấp. Tuần qua, cả hai đ&atilde; đến c&aacute;c bệnh viện tại ba thị trấn kh&aacute;c nhau, băng qua nhiều bang từ Maharashtra đến Telangana. Tất cả bệnh viện đều k&iacute;n chỗ.</p> <p class="Normal">&quot;Ch&uacute;ng t&ocirc;i kh&ocirc;ng thể t&igrave;m được giường cho &ocirc;ng ấy, nhưng cũng kh&ocirc;ng thể đưa &ocirc;ng về nh&agrave; trong t&igrave;nh trạng n&agrave;y&quot;, Naharshetivar n&oacute;i. Anh cho biết cả hai đ&atilde; l&aacute;i xe suốt 24 giờ. Nh&igrave;n lại cha m&igrave;nh, anh lo lắng: &quot;&Ocirc;ng ấy sắp chết&quot;.</p> <p class="Normal">Ở thủ đ&ocirc; New Delhi c&aacute;ch đ&oacute; 1.200 km, nhiều bệnh nh&acirc;n Covid-19 tử vong tr&ecirc;n c&aacute;ng b&ecirc;n ngo&agrave;i bệnh viện. Tại Gujarat, đầu kia đất nước, một người đ&agrave;n &ocirc;ng kh&oacute;c nức nở b&ecirc;n thi thể người th&acirc;n trong b&atilde;i đỗ xe.</p> <p class="Normal">Tr&ecirc;n biểu đồ, trong khoảng thời gian ngắn, kể từ th&aacute;ng 3 đến th&aacute;ng 4, đường biểu thị ca nhiễm tại Ấn Độ đột ngột dựng thẳng đứng theo trục tung, thay v&igrave; dốc thoải như c&aacute;c nước kh&aacute;c. T&igrave;nh trạng n&agrave;y diễn ra ngay sau khi số trường hợp dương t&iacute;nh thấp kỷ lục hồi th&aacute;ng 2. C&aacute;c cuộc tranh luận về l&yacute; do khiến số ca nhiễm ở Ấn Độ tăng qu&aacute; nhanh đồng loạt nổ ra.</p> <p class="Normal">C&aacute;c chuy&ecirc;n gia chỉ ra <strong>ba nguy&ecirc;n nh&acirc;n ch&iacute;nh</strong>: sự chủ quan của cả ch&iacute;nh phủ v&agrave; cộng đồng, biến thể nCoV c&oacute; đột biến k&eacute;p v&agrave; chương tr&igrave;nh vaccine kh&ocirc;ng hiệu quả.</p> <p class="Normal">Đầu th&aacute;ng 2, Ấn Độ dường như đ&atilde; kiểm so&aacute;t được Covid-19. Số ca nhiễm theo ng&agrave;y ở mức hơn 10.000 người - được coi l&agrave; thấp đối với một đất nước 1,3 tỷ d&acirc;n. <strong>Ch&iacute;nh phủ chủ quan v&agrave; kh&ocirc;ng chuẩn bị trước cho một kịch bản tồi tệ c&oacute; thể xảy ra. </strong></p> <p class="Normal">&quot;Cả c&ocirc;ng ch&uacute;ng lẫn những nh&agrave; hoạch định ch&iacute;nh s&aacute;ch đều chung một niềm tin, rằng Ấn Độ sẽ kh&ocirc;ng c&oacute; l&agrave;n s&oacute;ng Covid-19 thứ hai. Tiếc thay, điều n&agrave;y khiến họ bu&ocirc;ng lỏng cảnh gi&aacute;c. R&otilde; r&agrave;ng l&agrave; quyết định mở cửa du lịch, tiến h&agrave;nh bầu cử, hội họp t&ocirc;n gi&aacute;o v&agrave; đ&aacute;m cưới đ&atilde; dẫn đến nhiều cụm si&ecirc;u l&acirc;y nhiễm&quot;, tiến sĩ K. Srinath Reddy, chuy&ecirc;n gia dịch tễ, y tế cộng đồng, cố vấn ch&iacute;nh phủ về đại dịch, nhận định.</p> <p class="Normal">Khi số ca nhiễm giảm từ th&aacute;ng 9/2020 đến giữa th&aacute;ng 2/2021, ch&iacute;nh phủ Ấn Độ phớt lờ cảnh b&aacute;o về đợt b&ugrave;ng ph&aacute;t thứ hai. Trong khi thực tế, biến thể nCoV được ph&aacute;t hiện từ hồi th&aacute;ng 1, theo b&aacute;o c&aacute;o của truyền th&ocirc;ng địa phương.</p> <p class="Normal">Sau l&agrave;n s&oacute;ng Covid-19 đầu ti&ecirc;n, c&aacute;c bệnh viện tập trung xử l&yacute; c&aacute;c ca bệnh kh&aacute;c từng bị bỏ qu&ecirc;n. Nhiều chuy&ecirc;n gia cho rằng Ấn Độ đ&atilde; lỡ mất thời điểm v&agrave;ng để củng cố hệ thống y tế của cả nước.</p> <p class="Normal">Th&aacute;ng 3, v&agrave;i tuần trước đợt b&ugrave;ng ph&aacute;t mới, Bộ trưởng Y tế Harsh Vardhan tuy&ecirc;n bố Ấn Độ đang trong &quot;giai đoạn cuối&quot; của dịch Covid-19. Nước n&agrave;y bắt đầu xuất khẩu lượng lớn nguồn vật tư y tế. Ấn Độ ph&acirc;n phối lượng oxy y tế khổng lồ (tăng 738% sản lượng) cho nhiều quốc gia v&agrave; cung ứng 193 triệu liều vaccine Covid-19.</p> <p class="Normal">Đến nay, đất nước đối mặt với t&igrave;nh trạng thiếu oxy v&agrave; một chiến dịch ti&ecirc;m chủng chậm chạp.</p> <p class="Normal">Sau một năm mệt mỏi v&igrave; Covid-19, <strong>người Ấn Độ hưng phấn th&aacute;i qu&aacute; về viễn cảnh miễn dịch cộng đồng </strong>khi dịch mới tạm lắng. Ng&agrave;y 1/4, 3,5 triệu t&iacute;n đồ Hindu gi&aacute;o tụ tập ng&acirc;m m&igrave;nh tại bờ s&ocirc;ng Hằng, bang Uttarakhand trong lễ hội Kumbh Mela h&agrave;ng năm. Sự kiện sớm tạo ra cụm dịch si&ecirc;u l&acirc;y nhiễm. Sau v&agrave;i tuần, n&oacute; đẩy số ca mắc mới theo ng&agrave;y ở Uttarakhand tăng từ 30-60 (v&agrave;o th&aacute;ng 2) l&ecirc;n 2.000-2.500 (v&agrave;o th&aacute;ng 4).</p> <p class="Normal">Ở Bengal, bang đang bầu ch&iacute;nh phủ mới, cuộc bỏ phiếu k&eacute;o d&agrave;i từ ng&agrave;y 27/3 đến ng&agrave;y 29/4 thu h&uacute;t đ&aacute;m đ&ocirc;ng tụ tập, một số nơi xảy ra biểu t&igrave;nh. Ng&agrave;y 1/4, bang ghi nhận 12.000 trường hợp dương t&iacute;nh mới, con số dự kiến tăng l&ecirc;n 20.000 v&agrave;o cuối tuần n&agrave;y.</p> <figure class="tplCaption"> <div class="fig-picture"><picture><img alt="Người dân Ấn Độ tụ tập ngâm mình trên sông Hằng trong lễ Kumbh Mela ở Haridwar, ngày 14/4. Ảnh: Reuters" src="https://khds.1cdn.vn/2021/04/24/i1-suckhoe-vnecdn-net_2021-04-14t084855z-1371158891-8883-2272-1619247533.jpg" /></picture></div> <figcaption itemprop="description"> <p class="Image">Người d&acirc;n Ấn Độ ng&acirc;m m&igrave;nh tr&ecirc;n s&ocirc;ng Hằng trong lễ Kumbh Mela ở Haridwar, ng&agrave;y 14/4. Ảnh: <em>Reuters</em></p> </figcaption> </figure> <p class="Normal"><strong>C&aacute;c biến thể xuất hiện h&agrave;ng loạt cũng khiến số ca nhiễm tại Ấn Độ tăng nhanh ch&oacute;ng.</strong>Th&aacute;ng trước, Bộ Y tế th&ocirc;ng b&aacute;o đ&atilde; ph&aacute;t hiện tổng cộng 771 biến thể, gồm cả biến thể Anh, Nam Phi, Brazil v&agrave; B.1.617 c&oacute; đột biến k&eacute;p.</p> <p class="Normal">B.1.617 được cho l&agrave; sẽ g&acirc;y ra đợt b&ugrave;ng ph&aacute;t mới ở Bangladesh v&agrave; Pakistan. Nhiều quốc gia như Mỹ, Canada v&agrave; Anh khuyến nghị người d&acirc;n kh&ocirc;ng đi du lịch đến khu vực n&agrave;y.</p> <p class="Normal">Theo Viện Đo lường v&agrave; Đ&aacute;nh gi&aacute; Sức khỏe, Đại học Washington, dữ liệu từ c&aacute;c x&eacute;t nghiệm huyết thanh đại tr&agrave; cho thấy nhiều người từng nhiễm c&aacute;c biến thể c&oacute; khả năng l&agrave;m giảm hiệu quả vaccine.</p> <p class="Normal">Theo chuy&ecirc;n gia dịch tễ Rajib Dasgupta, chủ tịch Trung t&acirc;m Y học x&atilde; hội &amp; Sức khỏe cộng đồng tại Đại học Jawaharlal Nehru, trong c&aacute;c đại dịch, l&agrave;n s&oacute;ng l&acirc;y nhiễm thứ hai thường lớn hơn, nghi&ecirc;m trọng hơn. Đ&acirc;y l&agrave; xu hướng ph&aacute;t triển c&oacute; t&iacute;nh lịch sử. Khi xuất hiện biến thể mới, c&aacute;c nh&agrave; khoa học cần điều tra yếu tố dịch tễ, chuyển c&aacute;c nguồn lực quan trọng đến khu vực bị ảnh hưởng.</p> <p class="Normal">Tuy nhi&ecirc;n, Rakesh Mishra, gi&aacute;m đốc Trung t&acirc;m Sinh học Tế b&agrave;o v&agrave; Ph&acirc;n tử, cho rằng h&agrave;nh vi của con người vẫn l&agrave; nguy&ecirc;n nh&acirc;n ch&iacute;nh khiến dịch bệnh b&ugrave;ng ph&aacute;t mạnh mẽ. Viện nghi&ecirc;n cứu của b&agrave; ph&aacute;t hiện biến thể mang đột biến k&eacute;p chỉ g&acirc;y ra khoảng 10% số ca nhiễm tr&ecirc;n to&agrave;n quốc. Tại Maharashtra, nơi biến thể l&acirc;y lan rộng r&atilde;i nhất, n&oacute; chỉ chiếm khoảng 30% số trường hợp dương t&iacute;nh.</p> <p class="Normal"><strong>Chiến dịch ti&ecirc;m chủng của Ấn Độ cũng k&eacute;m hiệu quả. </strong>Nỗi lo ngại của cộng đồng đối với vaccine tăng l&ecirc;n khi c&aacute;c phương tiện truyền th&ocirc;ng địa phương đưa tin về c&aacute;c ca nhiễm nCoV sau ti&ecirc;m ph&ograve;ng. H&ocirc;m 20/4, ch&iacute;nh phủ c&ocirc;ng bố dữ liệu cho thấy chỉ khoảng 0,03-0,04% người đ&atilde; ti&ecirc;m chủng x&eacute;t nghiệm dương t&iacute;nh nCoV, song điều n&agrave;y kh&ocirc;ng l&agrave;m dịu nỗi lo ngại của một bộ phận d&acirc;n cư.</p> <p class="Normal">Khi dịch bệnh tạm lắng, Ấn Độ đ&atilde; chuyển 100 triệu liều vaccine đến c&aacute;c nước kh&oacute; khăn. Tuần trước, ch&iacute;nh phủ cho biết kho dự trữ quốc gia chỉ c&ograve;n 27 triệu liều, đủ để ti&ecirc;m th&ecirc;m khoảng 9 ng&agrave;y. Với hơn 1,3 tỷ người, Ấn Độ đ&atilde; ti&ecirc;m khoảng 132 triệu liều vaccine, tức l&agrave; dưới 10% d&acirc;n số đ&atilde; ti&ecirc;m một liều, khoảng 2% đ&atilde; ti&ecirc;m hai liều.</p> <p class="Normal"><strong>Thục Linh</strong> (Theo <em>NPR, Guardian, National Geographic</em>)</p> </div> <p>&nbsp;</p>

Theo vnexpress.net
back to top