15 sự thật khiến thế giới ngỡ ngàng về lỗ đen vũ trụ
T.B (tổng hợp)
Lỗ đen là những đối tượng kỳ bí và phức tạp trong vũ trụ, còn chứa nhiều điều chưa được khám phá và tiếp tục là đề tài nghiên cứu quan trọng trong thiên văn học.
Không phải tất cả lỗ đen đều khổng lồ. Có những lỗ đen nhỏ, gọi là lỗ đen nguyên thủy, được cho là hình thành ngay sau Vụ Nổ Lớn. Những lỗ đen này có thể chỉ có kích thước bằng một nguyên tử nhưng khối lượng lại lớn như một ngọn núi. Ảnh: Pinterest.
Lỗ đen không “hút” mọi thứ xung quanh. Lỗ đen không “hút” mọi thứ vào mình như một chiếc máy hút bụi vũ trụ. Các vật thể phải tiến rất gần đến chân trời sự kiện (event horizon) thì mới bị lực hấp dẫn của lỗ đen lôi cuốn. Ảnh: Pinterest.
Chân trời sự kiện không phải là “bề mặt” thực sự. Đó là một vùng không gian mà từ đó không thứ gì, kể cả ánh sáng, có thể thoát ra, nhưng không phải là bề mặt vật chất mà là một ranh giới tưởng tượng. Ảnh: Pinterest.
Lỗ đen có thể phát sáng. Khi vật chất bị hút vào lỗ đen, nó bị nung nóng và phát ra bức xạ mạnh mẽ. Quầng sáng này (accretion disk) thường rực rỡ xung quanh lỗ đen, làm cho chúng dễ dàng được quan sát từ xa. Ảnh: Pinterest.
Lỗ đen có thể quay. Đa số lỗ đen không đứng yên mà quay xung quanh trục của chúng với tốc độ rất cao, điều này ảnh hưởng đến không-thời gian xung quanh, tạo ra hiện tượng gọi là “kéo xoắn không-thời gian”. Ảnh: Pinterest.
Lỗ đen có thể "bốc hơi" theo thời gian. Theo lý thuyết của Stephen Hawking, lỗ đen phát ra một loại bức xạ gọi là bức xạ Hawking, làm cho chúng mất dần khối lượng và có thể biến mất hoàn toàn sau thời gian rất dài. Ảnh: Pinterest.
Có lỗ đen nặng bằng hàng tỷ lần Mặt Trời. Một số lỗ đen siêu khối lượng (supermassive black holes) ở trung tâm của các thiên hà lớn có khối lượng từ hàng triệu đến hàng tỷ lần khối lượng của Mặt Trời. Ảnh: Pinterest.
Chúng ảnh hưởng đến cấu trúc của toàn bộ thiên hà. Lỗ đen siêu khối lượng tại trung tâm các thiên hà không chỉ thu hút vật chất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và duy trì cấu trúc của thiên hà. Ảnh: Pinterest.
Lỗ đen có thể hình thành từ sao nổ siêu tân tinh. Khi một ngôi sao lớn nổ tung trong sự kiện siêu tân tinh, phần lõi còn lại có thể sụp đổ thành lỗ đen nếu có đủ khối lượng. Ảnh: Pinterest.
Không có đường quay lại từ chân trời sự kiện. Một khi vượt qua chân trời sự kiện, không có gì, kể cả ánh sáng, có thể thoát khỏi lực hấp dẫn của lỗ đen. Ảnh: Pinterest.
Lỗ đen có thể kết hợp tạo thành lỗ đen lớn hơn. Khi hai lỗ đen va chạm và hợp nhất, chúng tạo ra một lỗ đen lớn hơn, phát ra sóng hấp dẫn mạnh mẽ làm rung động không-thời gian. Ảnh: Pinterest.
Chúng có thể tạo ra sóng hấp dẫn. Những sự kiện như lỗ đen hợp nhất tạo ra sóng hấp dẫn, là các gợn sóng trong không-thời gian đã được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2015. Ảnh: Pinterest.
Thời gian gần lỗ đen chậm lại. Theo thuyết tương đối của Einstein, thời gian sẽ chậm lại khi gần một vật thể có khối lượng lớn. Do đó, thời gian xung quanh lỗ đen trôi chậm hơn nhiều so với thời gian ở xa. Ảnh: Pinterest.
Có thể tạo ra lỗ trắng trong lý thuyết. Một số lý thuyết cho rằng tồn tại lỗ trắng - đối ngược với lỗ đen, nơi vật chất không thể xâm nhập mà chỉ có thể thoát ra. Tuy nhiên, lỗ trắng chỉ tồn tại trên lý thuyết và chưa được phát hiện. Ảnh: Pinterest.
Lỗ đen có thể đưa chúng ta đến các vũ trụ khác? Một số giả thuyết khoa học gợi ý rằng lỗ đen có thể là cánh cửa dẫn đến các vũ trụ khác hoặc thậm chí các vùng khác của không-thời gian. Tuy nhiên, đây vẫn là lý thuyết và chưa được chứng minh. Ảnh: Pinterest.
Mời quý độc giả xem video: Đa dạng ứng dụng của công nghệ blockchain. Nguồn: VTV24.
