Cơ thể trẻ em sản xuất hormon tăng trưởng khi trẻ ngủ và hệ miễn dịch cũng được thúc đẩy hoạt động để hoàn thiện hơn trong thời gian này, vì vậy, trẻ em thường cần ngủ nhiều hơn vào thời kỳ tăng trưởng nhanh. Ngủ là thời gian não được điều chỉnh để tăng thêm năng lượng, giúp trẻ học và ghi nhớ mọi thứ, giúp trẻ phát triển toàn diện về tinh thần. Trẻ thức khuya sẽ làm giảm cơ hội phát triển về chiều cao và nhận thức, giảm sức đề kháng cũng như ảnh hưởng đến tính khí, học tập và hành vi xã hội. Trẻ dễ nóng nảy, cáu gắt, thiếu kiên nhẫn và dễ bỏ cuộc…
Để có giấc ngủ ngon, ngoài việc phòng ngủ phải sạch sẽ, thoáng mát, trẻ được cho đi ngủ đúng giờ…thì dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng. Qua nghiên cứu người ta nhận thấy, ngũ cốc nguyên hạt được xem là thực phẩm giúp có giấc ngủ sâu. Ngũ cốc nguyên hạt rất giàu carbohydrate giúp tăng cường sản sinh serotonin – một loại hormon nội sinh. Serotonin giúp hỗ trợ tăng dẫn truyền thần kinh, tăng cường cảm giác thư giãn cho toàn bộ cơ thể, giúp trẻ dễ ngủ. Các thực phẩm làm từ đậu nành rất dễ ăn, là nguồn thực phẩm giàu các isoflavone có khả năng tăng cường sự giải phóng serotonin.
Những người trưởng thành ăn từ 2 khẩu phần đậu nành trở lên/ngày có xu hướng ngủ dài và sâu hơn, chất lượng giấc ngủ tốt hơn. Đối với người khó ngủ, hay mất ngủ thường được khuyên ăn nhiều cá béo như cá hồi nhằm cung cấp vitamin D cho cơ thể. Loại cá này còn giàu axit béo omega-3, đặc biệt là EPA và DHA. Sự kết hợp của axit béo omega-3 cùng vitamin D trong cá hồi giúp cải thiện giấc ngủ, tăng cường sự sản sinh serotonin. Theo các nghiên cứu gần đây, hầu hết các loại cá, đặc biệt là cá hồi, cá bơn, cá ngừ đều có chứa vitamin B6, là dưỡng chất đóng vai trò thiết yếu trong việc sản sinh melatonin giúp hỗ trợ giấc ngủ.
Để cải thiện giấc ngủ cho trẻ, một thực phẩm không thể thiếu đó là sữa. Các nghiên cứu đã chỉ ra, việc hấp thu đầy đủ hàm lượng canxi cơ thể cần có thể giúp trẻ ngủ ngon hơn mỗi đêm. Các sản phẩm làm từ bơ sữa như sữa chua, sữa tươi giúp cơ thể tăng cường hấp thu lượng canxi thiết yếu. Sữa và các chế phẩm từ sữa chứa nhiều canxi, giúp làm năng nồng độ hormon serotonin dẫn truyền thần kinh tốt hơn, cải thiện được tình trạng mất ngủ. Nếu trẻ dị ứng với đường lactose có trong sữa động vật, có thể sử dụng sữa đậu nành thay thế. Uống 1 ly sữa ấm trước khi ngủ có thể giúp trẻ có giấc ngủ ngon và sâu hơn.
BS Nguyễn Nam (Phùng Khoang, Hà Nội)
